Անցած տարի՝ 2018թվականին ԱՄՆ Կոնգրեսի զույգ պալատները, Նաև Ներկայացուցիչների պալատը՝ ձայների ճնշող մեծամասնությամբ, իսկ Սենատը՝ համահունչ, ճանաչել են 1915թվականին կատարված ոճրագործությունը, ինչին Թուրքիան վրդովմունքով է արձագանքել:
բայց անգամ այս հանգամանքը, մեր քաղաքական ընտրանու Ու հասարակության մոտ որևիցէ սպասում չէր առաջացրել նախագահ Դոնալդ Թրամփի այս տարվա ուղերձի նկատմամբ։ Երևանում պարզ գիտակցվում էր, որ ամերիկյան օրենսդիրների այդ որոշման հարցում զրոայական դերակատարություն ունեն մեր դիվանագիտական ջանքերը և նվազագույն նշանակություն՝ հայկական լոբբի հետևողական գործունեությունը․
ԱՄՆ խորհրդարանի անցած տարվա հիրավի պատմական որոշումները դիտարկելի են թուրք-ամերիկյան հարաբերությունների և Վաշինգտոնի մերձավոր-արևելյան քաղաքականության համատեքստում։
Այս ֆոնին բնականաբար զարմանալի չէր, որ Թրամփն, էության համաձայն, կրկնեց իր նախորդ տարվա ուղերձները՝ բովանդակային հարթության վրա։ Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփը ներկայացել է ապրիլքսանչորսյան ուղերձով, որում դարձյալ օգտագործել է Մեծ Եղեռն տերմինը։
Բնավ, գնահատականների հարցում Թրամփը հնչեցրել է ձևակերպումներ, որոնք լրացնում են Ցեղասպանության եզրը, բայց մեկ է՝ չի հնչեցրել միջազգայնորեն ճանաչված այդ տերմինը։ ԱՄՆ-ում տարին ընտրական է և ըստ քաղաքականության ընդունված կանոնների՝ շատ ավելի պերճախոս է եղել նախագահական կամպանիայում Դոնալդ Թրամփի գլխավոր մրցակիցը՝ դեմոկրատ Ջո Բայդենը։
Նա ոչ միայն օգտագործել է Ցեղասպանություն տերմինը, այլև հիշեցրել է, որ Սենատում եղած տարիներին մշտապես առաջնորդել է հայերի դեմ իրականացված ոճրագործությունը ճանաչելու ջանքերը։
«Եթե Ես ընտրվեմ, ես պարտավորվում եմ սատար լինել Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևին, ու իմ վարչակազմի համար թիվ մեկ առաջնահերթություն կդարձնեմ համընդհանուր մարդկային արժեքները։ Հիմա ես միանում եմ ամբողջ հայությանը և ամերիկահայ ողջ համայանքին, որը մեծ նպաստ է բերել մեր ազգին՝ հիշելով ու հարգելով 1915թվականին կատարվածը»,- ասված է Բայդենի հայտարարության եզրափակիչ հատվածում։
Բայց անգամ Սպիտակ տան կանխատեսելի և ստանդարտ ուղերձը հարուցեց Անկարայի վրդովմունքը։ Ըստ Թուրքիայի արտաքին գերատեսչության տարածած հայտարարության՝ ԱՄՆ նախագահի ուղերձը «հիմնված է հայերի կողմից դոգմայի վերածված սուբյեկտիվ պատումների վրա»։
Հաղորդագրության մեջ նույնպես ասվում է, որ դեռ գործում է 1915-ի դեպքերի ուսումնասիրության համար պատմաբանների միասիպ հանձնաժողով ստեղծելու թուրքական կողմի առաջարկը։ «Հավատում ենք, որ այդ հանձնաժողովի ստեղծման դեպքում ճշմարտությունը կբացահայտվի և բոլորը կիմանան դրա մասին:
Առավել մանրամասն դիտեք տեսանյութում։